Theodor Bibliander (1504-1564) (Bibliography)

1. De monarchia totius orbis suprema, legitima et sempiterna: quod regnum est et sacrodotium Messiae. Vaticana patriarchum, prophetarum, apostolorum, Iudaeorum, consilium, Mahumedicorum, Christianorum, et ipsius in primis D. Iesu Christi. [1533].

2. Ad nominis christiani socios consultatio, quá nam ratione Turcarum dira potentia repelli possit ac debeat à populo Christiano. Basel: Nicolaus Brylinger, 1542; A godly consultation vnto the brethren and companyons of the Christen religyon By what meanes the cruell power of the Turkes, bothe may, and ought for to be repelled of the Christen people, Theodore Bibliander beinge the author . . .  Basill [Antwerp]: Radulphe Bonifante [M. Crom], 1542.

3. Machumetis saracenorum principis eiusque successorum vitae, ac doctrina, ipseque alcoran, ... quae ... Petrus abbas Cluniacensis ... ex Arabica lingua in Latinam transferri curavit : his adiunctae sunt confutationes multorum ... authorum ... unà cum doctissimi viri Philippi Melanchthonis praemonitione ... : adiunctae sunt etiam, Turcarum ... res gestae ... / haec omnia in unum volumen redacta sunt, opera & studio. 1: Melanchthon: Praemonitio ad Christianum Lectorem; Luther: In Alcoranum Praefatio; Bibliander: Apologia pro editione Alcorani; Petrus Venerabilis: Epistola ad dominum Bernhardum Claraevallis Abbatem; Summula brevis contra haereses et sectam dialociae fraudis Saracenorum, sive Ismahelitarum. Robertus Ketenensis: Praefatio; Incipit lex Saracenorum, quam Alchoran vocant, id es, Collectionem Praescriptorum; Incipit Doctrina Machumet; De generatione Mahumet & nutritura eius; Chronica mendosa et ridiculosa Saracenorum; Annotationes Eruditi cuiusdam et recentioris scriptoris; Annotationes variae lectionis diversorum quatuor exemplarium; 2: Juan Luis Vives: De veritate fidei Christianae libri V.; De Mahomete, et Alcorano ipsius, sive Saracenorum lege, Lodovici Viuis Censura, è libris eius de Veritate fidei Christianae excerpta; Da Mahometo, eiusque Legibus, & Sarracenorum rebus, ex Volaterrano; Mahumetanorum sectam omni ratione carere, Commentariuncula lectu dignissima, Hieronymo Savonarola autore; De Haeresi Heraclii et principatu ac lege Machumeti [Disputatio Christiani eruditissimi, Risālat al-Kindī]; Nikolaus von Kues: Cribratio Alcorani; Ricoldo: Confutatio; Christianae fidei Exomologesis, siue Confessio, Sarracenis facta, … incerto autore [Abschwörungsformel]; 3: Martinus Lutherus lectori pio; Tractatus de moribus, religione conditionibus [pp. 7-59], & nequitia Turcorum, Septemcastrensi quodam autore incerto; Epistola Pij Papae II. ad Morbisanum Turcarum principem; Epistola morbisani Magni Turcae, ad Pium papam II; Ordinatio politiae Turcarum domi et foris, ex oratione hortaria ad bellum Turcis inferendum: quam uir in rebus magnis diu cum gloria magna uersatus habuit ad Maximilianum Caesarem; Paolo Giovio: Turcicarum Rerum commentarius, Pauli Iovii episcopi Nucerini, ad Carolum V.: ex Italico Latinus factus, Francisco Nigro Bassianate interprete; Ordo ac Disciplina Turcicae militiae; Ioannis Lodovici Vivis de conditione vitae Christianorum sub Turca; Quibus itineribus Turci sunt aggrediendi, Felicis Petancii Cancellarij ad Vladislavum Hungariae & Boëmiae regem, libellus; Jacobi Sadoleti episcopi Carpentoractis de regno Vngariae ab hostibus Turci oppresso & capto, homilia. [Basel: Johannes Oporinus, 1543.] {Mannheim UB: Sch 51/222; Erlangen UB: 2o Or. I 5; Berlin SBPK: Zu 6051a; München: SB: 2o A. or. 47.}; Machumetis Sarracenorum principis vita ac doctrina omnis, quae & Ismahelitarum lex, & Alcoranum dicitur: ex Arabica lingua ante 400 annos in Latinam translata, nuncque demum ad gloriam Domini Iesu, & ad Christianae fidei confirmationem, doctorum ac piorum aliquot virorum, nostraeque a deo religionis orthodoxae antistitum studio & authoritate, velut è tenebris in lucem protracta atque edita: quo volumine perlecto, pius & studiosus lector fatebitur, librum nullum potuisse vel opportunè vel tempestivè magis edi hoc rerum Christianarum & Turcicarum statu. Adiectae quoque sunt Annotationes, Confutationes, Sarracenorum ac rerum Turcicarum à 1400 annis ad nostra usq, tempora memorabilium historiae, ex probatissimis autoribus tum Arabibus, tum Latinis & Graecis, quorum catalogum versa in singulis tomis pagina prima reperies. Item, Philippi Melanchthonis, viri doctissimi praemonitio ad lectorem, cum primis pia & erudita. Theodori Bibliandri, sacrarum literarum in Ecclesia Tigurina professoris, viri doctissimi pro Alcorani editione Apologia, multa eruditione & pietate referta, lectuque dignissima: quippe in qua multis ac validiss. argumentis & vitilitigatorum calumniis respondetur, & quam non solum utilis, se & necessaria hoc praesertim seculo sit Alcorani editio. [Basel: Johannes Oporinus und Nikolaus Brylinger], 1543².] {Münster UB: 4o r² 710r; Napoli BN: 80.L.51.}; Machumetis Saracenorum principis, eiusque successorum vitae, ac doctrina, ipseque Alcoran: Quo velut authentico legum divinarum codice Agareni & Turcae, alijque Christo adversantes populi reguntur .... His adiunctae sunt confutationes multorum, et quidem probatissimorum authorum, Arabum, Graecorum, et Latinorum, una cum doctissimi viri Philippi Melanchthonis praemonitione. Quibus .... Adiunctae sunt etiam, Turcarũ, ..., res gestae maxime memorabiles, a DCCCC annis ad nostra usque tempora / Haec omnia in unum volumen redacta sunt, opera & studio Theodori Bibliandri, Ecclesiae Tigurinae ministri, qui ... Alcorani textum emendavit, & marginib. apposuit Annotationes, ... [Basel: Nikolaus Brylinger für Johannes Oporinus, 1543?]; Machvmetis Sracenorum principis, eiusque svccesorvm vitae, doctrina, ac ipse Alcoran: his adiunctae sunt Confutationes multoru., & quidem probatiss. authorum, Arabum, Graecorum, & Latinoru., unà cum doctiss. uiri Philippi Melanchthonis praemonitione: adiuncti sunt etiam De Turcarum, siue Sarracenorum / haec omnia in unum volumne redacta sunt, opera & studio Theodori Bibliandri. [Basel: Johannes Oporinus], 1550³. {Erlangen UB: 2o Or. I, 6.}; ND: Apologia pro editione Alcorani. In: Fabricius, Johann: Muhammedis testamentum. Rostock: Michael Meder für Johann Hallervord, 1638; Le Coran à la Renaissance. Plaidoyer pour une traduction, Introduction, traduction et notes de H. Lamarque. Toulouse: ?, 2007; Lappin, A. J. (Ed.): Alchoran Latinus. Rom: ?, 2011.

Bauer, Martin Michael: Stille Post: Die Übersetzungen von Ricoldus de Monte Crucis‘ „Contra legem Sarracenorum“ in Biblianders Koranausgabe von 1543. In: Der Islam im kulturellen Gedächtnis des Abendlandes. Hg. Karl Prenner u. a. Graz: Uni-Press, 2014. S. 109-132.

Baumgarten, Siegmund Jacob, Augustin F. Jault und Antonio Juglá y Font: Fünfter Band der Nachrichten von einer hallischen Bibliothek so das 25ste bis 30ste Stück enthält nebst einem doppelten Register. Halle: Gebauer, 1750. S. 236-242. [614. Alcoran Machumeticus.]

Bergner, Ute: Oporinus’ Alcoran von 1543 in österreichischen Bibliotheken – eine Variantenanalyse mit Mitteln der Druck- und Papierforschung. In: Der Islam im kulturellen Gedächtnis des Abendlandes. Hg. Karl Prenner u. a. Graz: Uni-Press, 2014. S. 171-188.

Bobzin, Hartmut: Der Koran im Zeitalter der Reformation. Würzburg: Ergon, 2008. S. 159-276: Theodor Bibliander und der Korandruck von Basel (1542/43).

Bobzin, Hartmut: Theodor Bibliander und die Sprachen der Welt. In: AS 61 (2007), 5-18.

Bobzin, Hartmut: Über Theodor Biblianders Arbeit am Koran (1542/3). In: ZDMG 136 (1986), 347-363.

Bobzin, Hartmut: Zur Anzahl der Drucke von Biblianders Koranausgabe im Jahr 1543. In: BZGA 85 (1985), 213-219.

Christ, Georg: Das Fremde verstehen. Biblianders Apologie zur Koranausgabe im Spiegel des Basler Koranstreites von 1542. In: Theodor Bibliander (1505-1564). Ein Thurgauer im gelehrten Zürich der Reformationszeit. Hg. Christine Christ-V. Wedel. Zürich: NZZ, 2005. S. 107-124, 159-165.

Clark, Harry: The Publication of the Koran in Latin a Reformation Dilemma. In: The Sixteenth Century Journal 15,1 (1984), 3-12.

Demirci, Kürşat: BIBLIANDER, Theodorus (1509-1564). İsviçreli Sâmî dil bilimcisi, Kitâb-ı Mukaddes uzmanı. In: DİA EK-1 (2016), 196-197.

Egli, Emil: Analecta Reformatoria II. Biographien: Bibliander, Ceporin, Johannes Bullinger. Zürich: Zürcher und Furrer, 1901. S. 50-61.

Ehmann, Johannes: Luther, Türken und Islam. Eine Untersuchung zum Türken- und Islambild Martin Luthers (1515-1546). Gütersloh: GVH, 2008.

Enay, Marc-Edouard: Mohammed und der Heilige Koran. Hamburg: Orient-Antiquariat, 1995. S. 68-71.

Felici, Lucia: L'Islam in Europa: l'edizione del Corano di Theodor Bibliander (1543). In: Cromohs: Cyber Review of Modern Historiography 12 (2007), 1-13.

Felici, Lucia: Una nuova immagine dell’Islam (e del Cristianesimo) nell’Europa del XVI secolo. In: Encountering otherness. Diversities and transcultural experiences in early modern European culture. Ed. Guido Abbattista. Trieste: Edizioni Università di Trieste, 2011. S. 43-66.

Felici, Lucia: Universalism and tolerance in a follower of Erasmus from Zurich. Theodor Bibliander. In: The reception of Erasmus in the early modern period. Ed. K. Enenkel. Leiden: Brill, 2013. S. 85-102.

Fisch, Michael: Umm-al-kitâb. Ein kommentiertes Verzeichnis deutschsprachiger Koran-Ausgaben von 1543 bis 2013 - 470 Jahre europäisch-abendländische Koranrezeption. Berlin: Schiler, 2013. S. 25-28: Theodor Bibliander (1504-1564).

Fück, Johann: Die arabischen Studien in Europa bis in den Anfang des 20. Jahrhunderts. Leipzig: Harrassowitz, 1955. S. 6-9.

Gordon, Bruce: Theodor Bibliander. In: Christian-Muslim Relations. A Bibliographical History. Volume 6. Western Europe (1500-1600). Eds. David Thomas, John Chesworth. Leiden: Brill, 2014. pp. 675-685.

Jud, Andrea: Theodor Bibliander. In: Glaubensbuch und Weltliteratur. Koranübersetzungen in Deutschland von der Reformationszeit bis heute. Katalog zur Ausstellung: Koranübersetzungen - Brücke zwischen Kulturen. Gedruckte Werke aus dem Zentralinstitut Islam-Archiv Deutschland Amina-Abdullah-Stiftung. Hg. Hartmut Bobzin, Peter Kleine. Arnsberg: Stadtarchiv, 2007. S. 11.

Katzer, Annette: Araber in deutschen Augen. Paderborn: Schöningh, 2008. S. 62-66.

Kawerau, G.: Luthers Vorrede zu Biblianders Ausgabe des Koran. In: ThStKr 86 (1913), 129-134.

Köhler, Manfred: Melanchthon und der Islam. Ein Beitrag zur Klärung des Verhältnisses zwischen Christentum und Fremdreligionen in der Reformationszeit. Jena: Diss., 1937; Leipzig: Klotz, 1938; ND: Hamburg: Severus, 2010; 2013. Rez.: R. F. Merkel: ThLZ 63 (1938), 268-271.

Köhler, Walther: Zu Biblianders Koran-Ausgabe. In: Zwingliana 3/11 (1918), 349-350.

Manuel, P.: Une Encyclopédie de l’Islam. Le Recueil de Bibliander 1543 et 1550. In: En terre d’Islam 21 (1946), 31-37.

Miller, G.: Theodor Bibliander’s Machumetis Saracenorum principis eiusque successorum vitae, doctrina ac ipse alcoran (1543) as the sixteenth century „Encyclopedia” of Islam. In: ICMR 24 (2013), 241-254.

Moser, Christian: Theodor Bibliander (1505-1564). Annotierte Bibliographie der gedruckten Werke. Zürich: TVZ, 2009. S. 8-14.

Pfister, Rudolf: Das Türkenbüchlein Theodor Biblianders. In: ThZ 9 (1953), 438-454.

Pfister, Rudolf: Die Zürcher Koranausgabe von 1542-43. In: EMM 99 (1955), 37-43.

Segesvary, Victor: L’Islam et la Réforme. Etude sur l’attitude des Réformateurs zuruchois envers l’islam, 1510-1550. Lanham: University Press of America, 1998.

Thomann, Johannes: Kritik an Calvin, Koran und Kabbala: Bibliander, der Dissident unter Zürichs Reformatoren. In: Verfolgt, verdrängt, vergessen? Schatten der Reformation. Hg. Peter Niederhäuser. Zürich: Chronos, 2018. S. 70-85.

Todt, Klaus-Peter: Kaiser Johannes VI. Kantakuzenos und der Islam. Politische Realität und theologische Polemik im palaiologenzeitlichen Byzanz. Würzburg/Altenberge: Echter/Oros, 1991. S. 179-188.

Vehlow, Katja: The Swiss Reformers Zwingli, Bullinger and Bibliander and their Attitude to Islam (1520-1560). In: ICMR 6 (1995), 229-254.

Wedel, Christine Christ-V.: Theodor Bibliander in seiner Zeit. In: Theodor Bibliander (1505-1564). Ein Thurgauer im gelehrten Zürich der Reformationszeit. Hg. Christine Christ-V. Wedel. Zürich: NZZ, 2005. S. 19-60, 145-153.

بدوي, عبد الرحمان: موسوعات المستشرقين. بيروت: دار العلم للملايين, ١٩٩٣. ص 75.

حمدان ,عبد الحميد صالح: طبقات المستشرقين. مكتبة مدبولى. ص ٩.

  • Erstellt am .
  • Gelesen: 4077

Kommentare powered by CComment

Print Friendly, PDF & Email