عمرو بن بحر الجاحظ ʻAmr ibn Baḥr al-Ǧāḥiẓ (780-868) (Bibliography)

Abdel Haleem, M. A. S.: Chance or creation? God’s design in the universe attributed to al-Jahiz (AD 776-869). Translated and introduced. Reading: Garnet, 1995.

Kitāb al-Bayān waʼt-tabyīn. Hg. ʻAbd as-Salām Muḥammad Hārūn. Kairo: ?, 19855.

Sadouki, Ahmed (Hg.): Das Handbuch der Handelsgüter oder at-Tabaṣṣur bi-t-Tiǧāra des Abū-ʿUṯmān ʿAmr Ibn-Baḥr al-Ğāḥiẓ. In einer Übersetzung aus dem Arabischen mit einer Einleitung, Fußnoten und Registern. Berlin: Schwarz, 2013.

Vial, Charles (Übers.): Al-Ǧāḥiẓ: Quatre essais. 1. Introduction. 2. Index. Kairo: Institut français d’archéologie orientale du Caire, 1976-1979. Rez.: S. Enderwitz: Der Islam 60 (1983), 320-321; R. Sellheim: Der Islam 56 (1979), 143-145.

Vloten, Gerlof van (Hg.): Le livre des avares par Abou Othman Amr ibn Bahr al-Djahiz. Texte arabe, publié d’après le manuscrit unique de Constantinople. Leiden: Brill, 1900. [al-Buḫalāʼ.] Rez.: R. Geyer: ALB (1901), 493; Th. Nöldeke: LZ (1900), 1985-1988; F. Schultheß: GGA (1901), 802-807.

Vloten, Gerlof van (Hg.): Le livre des beautés et des antithèses attribué à Abou Othman Amr ibn Bahr al-Djahiz de Basra. Leiden: Brill, 1898. [al-K. al-musammā bi-l-Maḥāsin wa-l-aḍdād.] Rez.: R. Geyer: ALB (1900), 17-18; C. F. Seybold: LZ (1899), 790-791.

Vloten, Gerlof van (Hg.): Tria opuscula auctore Abu Othman ibn Bahr al-Djahiz Basrensi. Leiden: Brill, 1903. Rez.: C. Brockelmann: GGA (1904), 430-432; Th. Nöldeke: WZKM 17 (1903), 380-386. [Al-Ǧāḥiẓ: Ṯalāṯ rasā’il: Risāla fī Manāqib at-turk; Kitāb Faḫr as-sūdān; Kitāb at-Tarbī wa t-tadwīr.]

Beeston, A. F. L. (Hg., Übers.): The epistle on singing girls of Jāḥiẓ. Warminster: Aris and Phillips, 1980. Rez.: E. Wagner: ZDMG 131 (1981), 433-434; J. W. Weil: Der Islam 58 (1981), 340-341.

Rescher, Oskar: Excerpte und Übersetzungen aus den Schriften des Philologen und Dogmatikers Ǧâḥiẓ aus Baçra (150–250 H.) nebst noch unveröffentlichten Originaltexten. Stuttgart: ?, 1931.

Rescher, Oskar: Ǧāḥiẓ: Das Kitāb al-maḥāsin waʼl-masāwī. (Über die guten und schlechten Seiten der Dinge). Nach G. van Vlotens Ausgabe aus dem Arabischen übersetzt. Teil 1: Konstantinopel: ?, 1926. Teil 2: Stuttgart: Selbstverlag, 1922; Osnabrück: Biblio, 1984. Rez.: F. Weißbach: LZ 77 (1926), 1619.

Rufai, Ahmet: Über die Bibliophilie im älteren Islam. Nebst Edition und Übersetzung von Ǧāḥiẓ’ Abhandlung „Fī madḥ al-kutub“. Berlin: Diss., 1935; Istanbul: ?, 1935.

Emevi İdaresi Üstüne, çeviren Yüksel Macit. In: Hikmet Yurdu I/2 (2008), 225-244.

Ephèbes et courtisanes / Al-Jahiz; trad. Maati Kabbal; préface & notes de Malek Chebel. Paris: Payot & Rivages, 1997.

Pellat, Charles: Arabische Geisteswelt. Ausgewählte und übersetzte Texte von Al-Gahiz (777–869). Unter Zugrundelegung der arabischen Originaltexte aus dem Französischen übertragen von Walter W. Müller. Stuttgart: Artemis, 1967. Rez.: Th. Koszinowski: Orient 11 (1970), 137; A. Schimmel: WLA 6 (1967), 129; B. Spuler: Das historisch-politische Buch 15 (1967), 376-377; Anon.: BiOr 25 (196?), 131.

Pellat, Charles: Une Risala de Gāḥiẓ sur le ‘snobisme’ et l’orgueil. (Edition et traduction). In: Arabica 14 (1967), 259-283.

Pellat, Charles (Hg.): Abū ʻUthmān ʻAmr ibn Bahr al-Jāhiz: Livre des mulets. Kairo: Ḥalabī, 1955. [K. al-Qaul fi l-biġāl.] Rez.: A. Spitaler: Oriens 15 (1962), 482-491.

Hārūn, ʻAbdassalām Muḥammad (Hg.): Al-Ǧāḥiẓ: Kitāb al-Ḥayawān. Kairo: ?, 1938-1947. Rez.: H. Ritter: Oriens 1 (1948), 365-372.

Jāḥiẓ, Abū ʿUthmān ʿAmr b. Baḥr al-: Al-Jahiz on translation. Trans. S. Jackson. In: Alif: Journal of Comparative Poetics 4 (1984), 99-107.

Jāḥiẓ, Abū ʿUthmān ʿAmr b. Baḥr al-: Le livre des avares. Paris: Maisonneuve et Larose, 1997.

Jāḥiẓ, Abū ʿUthmān ʿAmr b. Baḥr al-: Libro de los avaros. Trad. S. Fanjul García. Madrid: Nacional, 1984.

Jāḥiẓ, Abū ʿUthmān ʿAmr b. Baḥr al-: On the difference between enmity and envy. Trans. A. F. L. Beeston. In: JAL 18 (1987), 22-45.

Jāḥiẓ, Abū ʿUthmān ʿAmr b. Baḥr al-: The boasts of the blacks over the whites. Trans. Tarif Khalidi. In: Islamic Quarterly 25 (1981), 3-51.

Jāḥiẓ, Abū ʿUthmān ʿAmr b. Baḥr al-: The book of misers: a translation of al-Bukhalā’. Trans. R. B. Serjeant. Ed. Ezzedin Ibrahim. Reading: Garnet, Center for Muslim Contribution to Civilization, 1997.

 

Krenkow, Fritz: Tarǧamat ʻAmr b. Baḥr al-Ǧāḥiẓ manqūla ʻan taʼrīḫ Ibn ʻAsākir min an-nusḫat al-maḥfūẓa fiʼl-matḥaf al-Briṭānī raqm 7248 Add. In: RAAD 9 (1929), 203-217.

Abd-Rabbu, Abd-Rabbu Abdel Latif: Die Aktionsarten im Arabischen. Eine Untersuchung über Aktionsart, Aspekt und Tempus auf der Grundlage von Textes des Ǧāḥiẓ, 3./9. Jahrhundert. Halle: Diss., 1978.

Daiber, Hans: A new manuscript of al-Jāḥiẓ’s works and its importance for their transmission. In: Al-Jāḥiẓ: a Muslim humanist for our time. Ed. Arnim Heinemann. Würzburg: Ergon, 2009. S. 221-228.

Abdul Hamid, Mustafa: Al-ʻUṯmāniyya von al-Ǧāḥiẓ. Ein Beitrag zur mittelalterlichen Literatur des Islam. Leipzig: Diss., 1968.

Abu’l-ʿAddus, Yusuf: Rhetorical criticism in Al-Jāḥiẓ’s Al-Bayān wa al-tabyīn and Al-Ḥayawān. In: Islamic Culture 61 (1987), 59-78.

Abu’l-ʿAddus, Yusuf: Rhetorical criticism in al-Jahiz’s Al-bayan wa al-tabyin and Al-hayawan. In: Encyclopaedic survey of Islamic culture. Vol. 4: Arabic literature and thought. Ed. Mohamed Taher. Delhi: Anmol Publications, 1997. S. 138-153.

Adad, M.: Al-Ǧāḥiẓ: Le Kitāb al-Tarbīʻ wa l-tadwīr. Traduction franҫaise. In: Arabica 13 (1966), 268-294; 14 (1967), 32-59, 167-190, 298-319; Leiden: Brill, 1968. Rez.: M. Ullmann: OLZ 67 (1972), 367-370.

Akyüz, Hüseyin: El-Cahız’ın Sünnet / Hadis Hakkındaki Görüşleri. In: Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 31 (2011), 231-265

Akyüz, Hüseyin: El-Cahız’ın sünnet/hadis anlayışı. Ankara: Ankara Üniversitesi, Doktora Tezi, 2004.

Al’Dzhakhiz: Kniga o skupykh. Ibn Abd Rabbikhi: Chudesnoe ozherel’e. Übers. Kh. Baranov, B. Ya. Shidfar. Moscow: Khudozhestvennaya Literatura, 1985.

Al-Ğāḥiẓ Kitāb Faḫr as-Sūdān ʿalā ‘l-bīḍān: traduction et annotations G. & J. Ducatez. In: Revue des Études Islamiques 51 (1983), 1-49.

Al-Ğāḥiẓ o przekładzie. Przetłumaczył M. M. Dziekan. In: Studia Arabistyczne i Islamistyczne 2 (1994), 46-49.

Amaldi, Daniela: Il gatto nel Kitāb al-ḥayawān di al-Ğāḥiẓ. In: Studi in onore di Edda Bresciani. Pubblicati a cura di S. F. Bondi, S. Pernigotti, F. Serra e A. Vivian. Pisa: Giardini, 1985. S. 21-27.

Asín Palacios, M.: El ‘Libro de los animales’ de Jâḥiẓ. In: Isis 14 (1930), 20-54.

ʿAṭṭār, Jamāl el-: Al-Jāḥiẓ’s view of Arabic in relation to the Qur’ān. In: Democracy in the Middle East. Proceedings of the annual conference of the British Society for Middle Eastern Studies ... 1992. St Andrews: University of St Andrews [for the British Society for Middle Eastern Studies], 1992. S. 20-33.

Avril, Marie-Hélène: Généalogie de la ḫuṭba dans le Kitāb al-bayān wa al-tabyīn de Ğāḥiẓ. In: BEO 46 (1994), 197-216, 241-242.

Aycan, İrfan: Câhız ve Emevî Tarihine Mutezilî Bir Yaklaşım. In: AÜİFD 35 (1996), 285-308

Bacher, Wilhelm: Zu der von al-Ǧāḥiẓ citierten Übersetzung aus Jesaja. In: Jewish quarterly review 13 (1901), 542-544.

Baktır, Mehmet: Cahız’a Göre Hilafet. In: Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi XVI/2 (2012), 89-105.

Baktır, Mehmet: Cahız’ın Bilgi Anlayışı. In: Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi XVI/2 (2012), 107-128.

Baktır, Mehmet: Câhız’ın Nübüvvet Anlayışı. In: Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi X/2 (2006), 257-268.

Baktır, Mehmet: Câhız’ın Varlık ve Tabiat Anlayışı. In: Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi X/2 (2006), 237-256.

Bayrakdar, Mehmet: Al-Jāḥiẓ and the rise of biological evolutionism. In: Hamdard Islamicus 8 (1985), 31-39.

Bayrakdar, Mehmet: Al-Jahiz and the rise of biological evolution. In: Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi 27 (1985), 307-315.

Bayrakdar, Mehmet: Al-Jahiz and the rise of biological evolutionism. In: Islamic Quarterly 27 (1983), 149-155.

Bayraktar, Mehmet und Mehmet Vural: Cahız ve Biyolojik Evrimciliğin Doğuşu. In: Kelam Araştırmaları Dergisi X/1 (2012), 117-126.

Beaumont, Daniel: Parody and lying in al-Bukhala’. In: Studia Islamica 79 (1994), 27-49.

Behzadi, Lale: al-Fahm wal-ifhām. Göttingen: Universität, Habil. 2004; Sprache und Verstehen. Al-Ǧāḥiẓ über die Vollkommenheit des Ausdrucks. Wiesbaden: Harrassowitz, 2009. Rez.: A. M. Karimi: rezensionen:kommunikation:medien (5. Dezember 2010).

Bergé, M.: al-Tawḥīdī et al-Gāḥiẓ. Recensement des textes tawhīdiens sur la filiation gāḥizienne d’Abū Ḥayyan al-Tawḥīdī, homme de lettres musulman du IVe/Xe siècle. In: Arabica 12 (1965), 188-195.

Bernand, M.: Le Savoir entre la volonté et la spontanéité selon an-Nazzām et al- Gāḥiẓ. In: Studia Islamica 39 (1974), 25-57.

Blau, Joshua: Notes on syntactic phenomena in Classical Arabic as exhibited by Jāḥiz’s Kitāb al-buxalā’. In: IOS 5 (1975), 277-298.

Brockelmann, Carl: Geschichte der arabischen Litteratur. Erster Band. Leiden: Brill, zweite, den Supplementbänden angepasste Auflage 1943. S. 152-153; Erster Supplementband. Leiden: Brill, 1937. S. 239-247.

Calmes, A.: Eugénie Grandet et le livre des Avares. In: Revue des Langues (Oran) / Majallat al-Lughāt 2 (1979), 7-18.

Cheikh Moussa, Abdallah: Ğāḥiẓ et les eunuques ou la confusion du même et de l’autre. In: Arabica 29 (1982), 184-214.

Cheikh Moussa, Abdallah: La négation d’Éros ou le ʿišq d’après deux épîtres d’al-Ğāḥiẓ. In: Studia Islamica 72 (1990), 71-119.

Cheikh-Moussa, Abdallah und William M. Hutchins: A propos d’une traduction de quelques épîtres de Ğāḥiẓ. In: Arabica 44 (1997), 129-139.

Colombo, V.: Considerazioni su Ğāḥiẓ (I). In: Istituto Lombardo, Accademia di Scienze e Lettere: Rendiconti, Classe di Lettere 126 (1992/1993), 19-24.

Crone, Patricia: The Dahrīs according to al-Jāḥiẓ. In: Mélanges de l’Université Saint Joseph 63 (2010-11), 63-82.

Dagorn, R.: L’histoire d’al-Kindî, extraite du Kitāb al- Buhalā’ d’al- Ğâḥiẓ. In: IBLA 38/136 (1975), 281-298.

Dihy, J.: Discours logique et logique d’un discours: une lecture du Livre des Avares. In: Analyses, Théorie: Etudes Arabes 2-3 (1982), 31-83.

Dulizarević-Simić, A.: Društvenoistorijska uslovljenost Džahizovog djela Kitāb albuẖalā’ - Kitāb al-buẖalā’ (Book of misers). In: Prilozi za Orijentalnu Filologiju 22-23 / 1972-3 (1976), 257-267.

Dulizarević-Simić, A.: Književno-umjetnička vrijednost Džahizove Knjige o turdicama. (Literary and artistic value of the „Book on misers“ by Djakhiz). In: Prilozi za Orijentalnu Filologiju 28-29 (1978-79), 135-146.

Dziekan, M. M.: Al-Ğāḥiẓ i translatologia. In: Studia Arabistyczne i Islamistyczne 2 (1994), 43-45.

Echiguer, M. H.: Gahiz et sa doctrine Mu’tazilite. Rabat: ?, 1992. Rez.: Z. M.: Revue Maroc-Europe 296,4 (1993), ?

Eisenstein, Herbert: Sunnite accounts of the subdivisions of the Shīʿa. In: Shiʿa Islam, sects and Sufism: historical dimensions, religious practice and methodological considerations. Ed. Frederick de Jong. Utrecht: M. Th. Houtsma Stichting, 1992. S. 1-9.

Enderwitz, Susanne: al-Ğāḥiẓ. In: Kindlers Literatur Lexikon. Bd. 6. Stuttgart: Metzler 2009³. S. 19-21.

Enderwitz, Susanne: Culture, history and religion: À propos the Introduction of the Kitāb al-ḥayawān. In: Al-Jāḥiẓ. A Muslim humanist for our time. Ed. Arnim Heinemann. Würzburg: Ergon, 2009. S. 229-237.

Enderwitz, Susanne: Gesellschaftlicher Rang und ethnische Legitimation. Der arabische Schriftsteller Abū ʿUṯmān al-Ǧāḥiẓ (gest. 868) über die Afrikaner, Perser und Araber in der islamischen Gesellschaft. Freiburg: Schwarz, 1979. Rez.: D. Bellmann: OLZ 78 (1983), 154-156; H. H. Biesterfeld: ZDMG 131 (1981), 207-208; A. Hartmann: BiOr 41 (1984), 235-237; H. T. N.: BSOAS 44 (1981), 219-220.

Erdem, Mustafa: Câhız ve „el-Muhtar fi’r-Redd ala’n-Nasara” İsimli Risâlesi. In: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi XXXI (1989), 454-473.

Erdoğan, Halil İbrahim: Câhız ve Sarfe Teorisine Farklı Bir Bakış. In: İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi II/4 (2013), 77-96.

Erkol, Ahmet: İslam Kültür Mirasının İnşasında Erken Dönem Mu’tezile Kelamcılarından Cahız’ın Kelami Değerlendirmeleri. In: e-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi II/3 (2010), 3-15.

Ess, Josef van: Das Kitāb an-Nakṯ des Naẓẓām und seine Rezeption im Kitāb al-Futyā des Ǧāḥiẓ. Eine Sammlung der Fragmente mit Übersetzung und Kommentar. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht, 1972. Rez.: H. Daiber: Der Islam 51 (1974), 155-160; R. Köbert: Orientalia 43 (1974), 148-149; E. Meyer: OLZ 74 (1979), 145-148.

Ess, Josef van: Ein unbekanntes Fragment des Naẓẓām. In: Der Orient in der Forschung. Festschrift für Otto Spies. Hg. Wilhelm Hoenerbach. Wiesbaden: Harrassowitz, 1967. S. 170-201. [al-Ǧāḥiẓ: K. al-Aḫbār.]

Ess, Josef van: el-Câhız ve Erken Mu’tezile Kelâmı. çeviren: Mustafa Köse. In: Marife: Dini Araştırmalar Dergisi [Bilimsel Birikim] XV/1 (2015), 207-218.

Ess, Josef van: Ǧāḥiẓ und die aṣḥāb al-maʻārif. In: Der Islam 42 (1966), 169-178. [Muʻtazilitische Erkenntnislehre.]

Ess, Josef van: Theologie und Gesellschaft im 2. und 3. Jahrhundert der Hidschra. Eine Geschichte des religiösen Denkens im frühen Islam. Bd. IV. Berlin: De Gruyter 1997. S. 96-118.

Fahd, T.: Les présages par le corbeau. Étude d’un texte attribué à Ğāḥiz. In: Arabica 8 (1961), 30-58.

Finkel, J.: A Risāla of al-Jāhiz. In: JAOS 47 (1927), 311-334.

Francesco, Grete de (Bearb.): Ärztliche Ratschläge in der Sprache der Tiere. (Der Arzt im Märchen.) In: Ciba-Zeitschrift 3/28 (1935/36), 950-953. [Al-Ǧāḥiẓ: Kitāb al-Ḥayawān.]

Gabrieli, F.: Il Kitāb al-Ḥayawân di al-Giāḥiẓ e i suoi frammenti ambrosiani. In: La bisaccia dello Sheikh: omaggio ad Alessandro Bausani islamista nel sessantesimo compleanno. Venedig: Seminario di Iranistica, 1981. S. 245-255.

Gabrieli, F.: La risāla di al-Ǵāḥiẓ sui Turchi. In: RSO 32 (1957), 477-483.

Gabrieli, Francesco: Etichetta di corte e costumi Sāsānidi nel Kitāb Ahlāq al-Mulūk di al-Ġāḥiz. In: RSO 11 (1926-28), 292-305.

Geries, I.: Quelques aspects de la pensée mu’tazilite d’al-Ğâhiz selon K. al-ḥayawân. In: Studia Islamica 52 (1980), 67-88.

Geries, Ibrahim: Le système éthique d’al-Ğāḥiẓ. In: Studia Islamica 56 (1982), 51-68.

Gerlach, Daniel: Freud am Abbasidenhof? Die Sexualtheorie des Dichter Gahiẓ. In: Fremde, Feinde und Kurioses. Innen- und Außenansichten unseres muslimischen Nachbarn. Hg. Benjamin Jokisch, Ulrich Rebstock, Lawrence I. Conrad. Berlin: De Gruyter, 2009. S. 191-214.

Gibb, H. A. R.: The argument from design. A Mu’tazilite treatise attributed to al-Jāḥịz. In: Ignace Goldziher memorial volume. I. Eds. Samuel Löwinger, Joseph Somogyi. Budapest: Globus, 1948. S. 150-162.

Goldziher, Ignaz: Muhammedanische Studien. Bd. I. Halle: Niemeyer, 1888. S. 169ff.

Goldziher, Ignaz: Vorlesungen über den Islam. Heidelberg: Winter, von Franz Babinger umgearbeitete Aufl. 1925². Rez.: O. Rescher: Der Islam 16 (1927), 153-158.

Görgün, Tahsin: Sprache, Handlung und Norm. Eine Untersuchung zu „Uṣūl al-Fiqh“ und „Kitāb as-Siyar“ des Šams al-A’imma Muḥammad b. Abī Sahl Aḥmad as-Saraḫrī. Istanbul: ISAM, 1998. S. 79-88: Der Begriff bayān bei al-Ǧāḥiẓ.

Guitoo, Arash: Selbst- und Fremdenwahrnehmung im islamischen Mittelalter. Identität- und Alteritätskonstruktion der Abbasidenzeit anhand der Schriften von Ibn Faḍlān und al-Ǧāḥiẓ. Berlin: EB, 2015.

Hainthaler, Theresia: Ǧāḥiẓ und seine Schrift ‚Widerlegung der Christen’: Eine Annäherung. In: Christsein in der islamischen Welt. Festschrift für Martin Tamcke zum 60. Geburtstag. Hg. Sidney H. Griffith, Sven Grebenstein. Wiesbaden: Harrassowitz, 2015. S. 243-256.

Haschmi, Mohamed Yahia: Biologie bei al-Dschahiz, einem arabischen Naturphilosophen aus dem IX. Jahrhundert. In: Pagine di storia delta medicina (Roma) 15 (1971), 14-20; Internationaler Kongreß für die Geschichte der Medizin, 22.-27. August 1966, Hildesheim 20 (1968), 329-332.

Heinig, Linda: Die Klassifizierung der Fauna in al-Ǧāḥiẓʼ Kitāb al-Ḥayawān und ihre altorientalischen Parallelen. In: Zwischen Orient und Okzident. Studien zu Mobilität von Wissen, Konzepten und Praktiken. Festschrift für Peter Heine. Hg. Anke Bentzin, Henner Fürtig, Thomas Krüppner, Riem Spielhaus. Freiburg: Herder, 2010. S. 242-261.

Heinrichs, Wolfhart: Arabische Dichtung und griechische Poetik. Ḥāzim al-Qarṭāǧannīs Grundlegung der Poetik mit Hilfe aristotelischer Begriffe. Beirut: Steiner, 1969. S. 70-71, 85.

Hirschfeld, Hartwig: A volume of essays by al-Jāḥiẓ. In: A volume of Oriental studies presented to Edward G. Browne on his 60th birthday (7 February 1922). Eds. T. W. Arnold, R. A. Nicholson. Cambridge: Cambridge University, 1922. S. 200-209.

Hizmetli, Sabri: Kitâbu’l-Osmâniyye’ye Göre Câhız’ın İmâmet Anlayışı. In: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi XXVI (1983), 681-716.

Holoğlu, Yasemin und Yusuf Şevki Yavuz: Câhız’da Tabiat Felsefesi. In: IV. Türkiye Lisansüstü Çalışmalar Kongresi Bildiriler Kitabı -IV (İlahiyat) 14-17 Mayıs 2015. Kütahya: ?, 2015. S. 87-101.

Horten, Max: Die philosophischen Systeme der spekulativen Theologen im Islam nach Originalquellen dargestellt. Bonn: Cohen, 1912. S. 350-352.

Il libro dei moniti e della riflessione: un testo apocrifo jahiziano; introduzione, analisi e traduzione a cura di Antonella Caruso. Naples: Istituto Universitario Orientale, Dipartimento di Studi Asiatici, 1991.

Ipek, Muammer: El-Cahız’ın (Risalet’ül Muallimin) adlı eseri üzerine bir inceleme. Selçuk Üniversitesi: Yüksek Lisans Tezi, 1993.

Jackson, D. E. P.: Qiṣṣat Muḥammad ibn Abī al-Mu’ammal: an essay in the practical appreciation of a story from Kitāb al-Bukhalā’ of Jāḥiẓ. In: Democracy in the Middle East. Proceedings of the annual conference of the British Society for Middle Eastern Studies ... 1992. St Andrews: University of St Andrews [for the British Society for Middle Eastern Studies], 1992. S. 297-301.

Khalidi, Tarif: A mosquito’s wing: al-Jāhiz on the progress of knowledge. In: Arabic and Islamic garland: historical, educational and literary papers presented to Abdul-Latif Tibawi, London: Islamic Cultural Centre, 1977. S. 141-146.

Kilito, Abdelfattah: Dog words. Trans. Ziad Elmarsafy. In: Displacements: cultural identities in question. Ed. A. Bammer. Bloomington: Indiana University, 1994. S. xxi-xxxi.

Konaklı, Numan: İ’câzü’l-Kur’an Düşüncesinin Temelleri: Câhız Örneği. In: Marife: Dini Araştırmalar Dergisi [Bilimsel Birikim] IX/1 (2009), 185-209.

Kratchkovsky, I: Die arabische Poetik im IX. Jahrhundert. In: Le Monde oriental 23 (1929), 23-39.

Levi Della Vida, G.: A proposito di una risāla di al-Ğāḥiz. In: RSO 12 (1929-30), 445-451.

Lippmann, Edmund Oskar von: Zeittafeln zur Geschichte der organischen Chemie. Berlin: Springer, 1921. [Einige Notizen über al-Ǧaḥiẓ’ Kenntnisse über Ammoniak und Zucker.]

Löfgren, Oscar: Ambrosian fragments of an illuminated manuscript containing the zoology of al-Ǧāḥiẓ, with a contribution: the miniatures, their origin and style, by Carl Johan Lamm. Leipzig: Harrassowitz, 1946. Rez.: K. Erdmann: Der Islam 29 (1950), 84-85.

Malti-Douglas, Fedwa: Humour and structure in two Buḫalā’ anecdotes: al-Ğāḥiẓ and al-Ḫatīb al-Bagdādī. In: Arabica 27 (1980), 300-323.

Malti-Douglas, Fedwa: The micro-poetics of the Bukhalā’ anecdote. In: Journal Asiatique 267 (1979), 309-317.

Mandel’shtam, A. M.: Kharakteristika tyurok IX v. v ‘Poslanii Fatkhu b. Khakanu’ al-Dzhakhiza. In: Trudy Instituta Istorii, Arkheologii i Ėtnografii AN Kazakhskoĭ SSR / Труды Института Истории, Археологии и Этнографии АН Казахской ССР 1 (1956), 227-250.

Marçais, W.: Quelques observations sur le texte du ‘Kitāb el-buhalā’’ (le livre des avares) d’el-Ğāḥiz. In: Mélanges René Basset: études nord-africaines et orientales. II. Paris: Leroux, 1925. S. 431-461.

Marín Guzmán, R.: La literatura árabe como fuente para la historia social: el caso del Kitab al-bukhala’ de al-Jahiz. In: Estudios de Asia y Africa 28/90 (1993), 32-83.

Marshall, D. R.: An Arab humorist - Al-Jāhiz and ‘The Book of Misers’. In: Journal of the Faculty of Arts Royal University of Malta 4 (1970), 77-97.

McDonald, M. V.: Al-Jāḥiẓ’s method of composition: an analysis of Risālat Fakhr al-Sūdān ala al-Bīḍān. In: Democracy in the Middle East. Proceedings of the annual conference of the British Society for Middle Eastern Studies ... 1992. St Andrews: University of St Andrews [for the British Society for Middle Eastern Studies], 1992. S. 302-308.

McDonald, M. V.: Two mysterious animals in the Kitāb al-ḥayawān of al-Jāḥiẓ: the simʿ and the ʿisbār. In: JAL 22 (1991), 100-107.

Montgomery, James E.: Al-Jāḥiẓ on the Masjidites of Basra. In: JAL 24 (1993), 236-245.

Montgomery, James E.: Al-Jāḥiẓ: Praise of Books. Edinburgh: Edinburgh University, 2013. Rez.: S. Günther: JAOS 138 (2018), 432-434; S. Enderwitz: Der Islam 95 (2018), 237-239.

Nadvi, Syed Salman: Al-Jāḥiẓ. In: Al-ʿIlm (Durban) 3 (1983), 59-67.

Naji, A. J.: Heritable approach towards zoology in al-Jāḥiẓ’s book ‘al-Ḥayawān’. In: Proceedings of the First International Symposium for the History of Arabic Science...1976. Volume II: Papers in European Languages. Aleppo: Institute for the History of Arabic Science, 1978. S. 123-131.

Najim, Wadia T. al-: Aristotle’s book Corpus de animalibus and al-Ğāhiz’s book Al-Hayawān. In: Arabica 26 (1979): 307-309.

Nallino, C. A.: Di una strana opinione attribuita ad al-Ǵāḥiẓ intorno al Corano. In: RSO 7 (1916-18), 421-428.

Nine essays of al-Jahiz. Trans. W. M. Hutchins. New York: Lang, 1989.

Özkan, Hakan: Narrengeschichten und die scheinbare Unordnung der Prosakomposition im Kitāb al-Bayān wa-t-tabyīn des ʻAmr b. Baḥr al-Ǧāḥiẓ. Untersuchungen zum ǧāḥiẓschen adab. In: ZDMG 155 (2005), 105-124.

Pellat, Charles: À propos du Kitāb al-Futyā de Jāḥiẓ. In: Arabic and Islamic studies in honor of Hamilton A. R. Gibb. Ed. George Makdisi. Leiden: Brill, 1965. S. 538-546.

Pellat, Charles: Al-Gâhiz: les nations civilisées et les croyances religieuses. In: Journal Asiatique 255 (1967), 65-105.

Pellat, Charles: Al-Jāḥiẓ. In: ʿAbbasid belles-lettres. Eds. Julia Ashtiany, T. M. Johnstone, J. D. Latham, R. B. Serjeant, G. Rex Smith. Cambridge: Cambridge University, 1990. S. 78-95.

Pellat, Charles: Christologie Ğāḥiẓienne. In: Studia Islamica 31 (1970), 219-232.

Pellat, Charles: Djâhiz et la ‘littérature comparée’. In: Cahiers Algériens de Littérature Comparée 1 (1966), 95-108.

Pellat, Charles: Djāḥiz et les Khāridjites. In: Folia Orientalia 12 (1970), 195-209.

Pellat, Charles: Encore un apocryphe Djâḥiẓien. In: Mélanges d’Orientalisme offerts à Henri Massé, Teheran: Imprimerie de l’Université, 1963. S. 317-326.

Pellat, Charles: Ğāḥiẓ à Bagdād et à Sāmarrā. In: RSO 27 (1952), 47-67.

Pellat, Charles: Ğahiziana, I. Le Kitāb al-tabaṣṣur bi-l-tiğara attribué à Gāḥiẓ. In: Arabica 1 (1954), 153-165; Ğāḥiẓiana. II. Le dernier chapitre des Avares de Ğāḥiẓ. In: Arabica 2 (1955), 322-352; Ğāḥiẓiana III. Essai d’inventaire de l’oeuvre ğāḥizienne. In: Arabica 3 (1957), 147-180.

Pellat, Charles: La ‘Nâbita’ de Djâhiz. (Un document important pour l’histoire politico-religieuse de l’Islam.). In: Annales de l’Institut d’Études Orientales 10 (1952), 302-325.

Pellat, Charles: Le témoignage d’al-Jāḥiẓ sur les Manichéens. In: The Islamic world from classical to modern times: essays in honor of Bernard Lewis. Eds. C. E. Bosworth, C. Issawi, R. Savory, A. L. Udovitch. Princeton (NJ): Darwin, 1989. S. 269-279.

Pellat, Charles: Les esclaves-chanteuses de Gāḥiẓ. In: Arabica 10 (1963), 121-147.

Pellat, Charles: L’Imamat dans la doctrine de Ğāḥiẓ. In: Studia Islamica 15 (1962), 23-52.

Pellat, Charles: Note sur l’Espagne musulmane et al-Yāḥiẓ. In: Al-Andalus 21 (1956), 277-284.

Pellat, Charles: Note sur un contresens de Ğāḥiẓ. In: Arabica 21 (1974), 183-188.

Pellat, Charles: Une charge contre les secrétaires d’état attribuée à Ğahiẓ. In: Hespéris 48 (1956), 29-50.

Pellat, Charles: Al-Ğāḥiẓ et les peuples du souscontinent. In: Orientalia hispanica sive studia F. M. Pareja octogenario dicata. Vol. I: Arabica-Islamica. Ed. J. M. Barral. Leiden: Brill, 1974. S. 542-550.

Pellat, Charles: Al-Gāḥiẓ hérésiographe. In: Bulletin d’Études Orientales 30 (1978), 147-158.

Pellat, Charles: Al-Ğāḥiẓ jugé par la postérité. In: Arabica 27 (1980), 1-67.

Pellat, Charles: Al-Gāhiz. Lob des Buches aus dem „Kitāb al-Hayawān“. In: Librarium 18 (1975), 129. [Auszug aus Arabische Geisteswelt.]

Pellat, Charles: Allaḏī et sa série dans un ouvrage d’al-Ğāḥiẓ. In: Mélanges de l’Université St.-Joseph 48 (1973-74), 175-202.

Pellat, Charles: Le milieu basrien et la formation de Ǧāḥiz. Paris: Adrien-Maisonneuve, 1953. Rez.: W. Caskel: OLZ 51 (1956), 149-152; B. Spuler: Der Islam 32 (1957), 108-109; E. Wagner: ZDMG 106 (1956), 221-222; Anon.: Das französische Buch 2 (1954), 565-566.

Pellat, Charles: Nouvel essai d’inventaire de l’œuvre Ğāḥiẓienne. In: Arabica 31 (1984), 117-164.

Pellat, Charles: The life and works of Jāḥiẓ. London: Routledge & Kegan Paul, 1969. Rez.: W. W. Müller: Der Islam 47 (1971), 302-303; E. Wagner: HZ 211 (1970), 391-392.

Pökel, Hans-Peter: Der unmännliche Mann. Zur Figuration des Eunuchen im Werk von al-Ǧāḥiẓ (gest. 869). Jena: Diss., 2011; Würzburg: Ergon, 2014. Rez.: J. van Ess: Der Islam 93 (2016), 304-312.

Qāḍī, Wadād al-: The earliest „nābita“ and the paradigmatic „nawābit“. In: Studia Islamica 78 (1993), 27-61.

Rehman, Mohammad Bazlur: Al-Jahiz as a religious thinker. In: Visva-Bharati Quarterly 2 (1924-25), 162-172.

Reinhardt, Mona: Al-Ǧāḥiẓ - Autor des „Lob des Buches“. In: Ein Garten im Ärmel. Islamische Buchkultur. Katalog zur Ausstellung in der Bibliotheca Albertina 10. Juli - 27. September 2008. Hg. Verena Klemm. Leipzig: Universitätsbibliothek, 2008. S. 72.

Rescher, Oskar: Dschāḥiẓ über die Türken; Dschāḥiẓ: Über die Vorzüge der Schwarzen. Konstantinopel: ?, 1925-1926.

Ruiz Figueroa, M.: Dos narraciones de Al Yaḥiẓ, prosista clásico del siglo IX. In: Estudios Orientales 23/8 (1973), 278-285.

Sadan, J.: Ādāb al-mulūk attribué à al-Ğāḥiẓ. In: Arabica 40 (1993), 431-438.

Sadan, J.: Some literary problems concerning Judaism and Jewry in medieval Arabic sources. In: Studies in Islamic history and civilization in honour of Professor David Ayalon. Ed. M. Sharon. Leiden: Brill, 1986. S. 353-398.

Salama-Carr, Myriam: Translation as seen by Al-Jāḥiẓ and Ḥunayn ibn Isḥāq: observer versus practitioner. In: Across the Mediterranean frontiers: trade, politics and religion, 650-1450. Selected proceedings of the International Medieval Congress, University of Leeds, 10-13 July 1995, 8-11 July 1996. Eds. D. A. Agius, I. R. Netton. Turnhout: Brepols, 1997. S. 385-393.

Samir, K.: Le Tahdīb al-aḫlāq de Yaḥyā b. ʿAdī (m. 974) attribué à Ğāḥiẓ et à Ibn al-ʿArabī. In: Arabica 21 (1974), 111-138.

Sarıkaya, Muammer: El-Câhız’dan es-Safedî’ye Çeviri Teorisi. In: Bilimname: Düşünce Platformu I/3 (2003), 133-151.

Schipperges, Heinrich: Dein Buch – das unbekannte Wesen. In: Bibliothek und Wissenschaft 16 (1982), 85-99. [Bemerkung über al-Ǧāḥiẓ: Katalog verlorengegangener Bücher.]

Schoeler, Gregor: Verfasser und Titel des dem Ǧāḥiẓ zugeschriebenen sogenannten Kitāb at-Tāǧ. In: ZDMG 130 (1980), 217-225.

Schoeler, Gregor: Writing for a reading public: the case of al-Jāḥiẓ. In: Al-Jāḥiẓ: a Muslim humanist for our time. Ed. Arnim Heinemann. Würzburg: Ergon, 2009. S. 51-63.

Serjeant, R. B.: Translating al-Bukhalā’ of al-Jāḥiẓ. In: Occasional Papers of the School of Abbasid Studies 3 (1990), 19-36.

Sezgin, Fuat: Geschichte des arabischen Schrifttums. Bd. III: Medizin, Pharmazie, Zoologie, Tierheilkunde bis ca. 430 H. Leiden: Brill, 1970. S. 368-375; Bd. VII: Astrologie – Meteorologie und Verwandtes bis ca. 430 H. Leiden: Brill, 1979. S. 240-241; Bd. XIV: Anthropogeographie. Teil 1: Gesamt- und Ländergeographie. Stadt- und Regionalgeographie. Frankfurt: IGAIW, 2010. S. 151-153; Bd. XVI: Schöngeistige Literatur. Teil 1: Poetik, Rhetorik und Literaturtheorie, Dichterbücher, Anthologien, Kunstprosa. Frankfurt: IGAIW, 2015. S. 30-34, 161; Bd. XVII: Schöngeistige Literatur. Teil 2: Bildungs- und Unterhaltungsliteratur. Frankfurt: IGAIW, 2015. S. 20-56.

Sicard, F.: L’amour dans la Risâlat al-Qiyân - Essai sur les esclaves-chanteuses - de Ğâḥiẓ. In: Arabica 34 (1987), 326-338.

Skarżyńska-Bocheńska, Krystyna: Al-Jāḥiẓ on poetry and poets. In: Occasional Papers of the School of Abbasid Studies 4 (1992/1994), 62-94.

Skarżyńska-Bocheńska, Krystyna: Les opinions d’al-Ğāḥiẓ sur l’écrivain et l’oeuvre littéraire. In: Rocznik Orientalistyczny 32 (1969), 105-122.

Skarżyńska-Bocheńska, Krystyna: Les ornements du style selon la conception d’al-Ğāḥiẓ. In: Rocznik Orientalistyczny 36 (1973), 5-46.

Skarżyńska-Bocheńska, Krystyna: Some aspects of al-Jāḥiẓ’s rhetorical theory. In: Occasional Papers of the School of Abbasid Studies 3 (1990): 89-116.

Somogyi, Joseph de: Al-Jāḥiẓ and Ad-Damīrī. In: Annual of Leeds University Oriental Society 1 (1958-9), 55-60.

Souami, Lakhdar: Introduction à la théorie du ḥabat chez Ğāḥiẓ: définition et constitution. In: Studia Islamica 53 (1981), 27-49.

Soudan, Frédérique: L’éloquence arabe aux premiers temps de l’Islam d’après le Kitāb al-Bayān wa-l-Tabyīn d’Al-Ğāḥiẓ. In: Annales Islamologiques / Ḥawlīyāt Islāmīyah 26 (1992), 19-46.

Söylemez, Mahfuz: Câhız’ın et-Tebessur bi’t-Ticâre Adlı Risâlesi. In: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi XLII (2001), 305-331.

Teorías de la traducción: antología de textos. Ed. D. López García. Cuenca: Ediciones de la Universidad de Castilla - La Mancha, 1996.

Thomas, David: Al-Jāḥiẓ. In: Christian-Muslim Relations. A Bibliographical History. Volume 1 (600-900). Eds. David Thomas, Barbara Roggema. Leiden: Brill, 2009. S. 706-712; Christian-Muslim Relations. A Bibliographical History. Volume 5 (1350-1500). Eds. David Thomas, Alex Mallet. Leiden: Brill, 2013. S. 727-728.

Tülücü, Süleyman: Câhız’ın Türkler’le İlgili Önemli Bir Eseri: Hilâfet Ordusunun Menkıbeleri ve Türkler’in Fazîletleri (Menâkıbü Cündi’l-Hilâfe ve Fezâilü’l-Etrâk). In: Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 11 (1993), 176-182.

Uzun, Taceddin: el-Câhız ve İlmu’l-Luğadaki (Dilbilimdeki) Yeri. In: Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 10 (2000), 89-118.

Vajda, G.: La connaissance naturelle de Dieu selon al-Ğaḥiz critiquée par les Muʿtazilites. In: Studia Islamica 24 (1966), 19-34.

Vloten, Gerlof van: Dämonen, Geister und Zauber bei den alten Arabern. Mittheilungen aus Djâhitz’ Kitâb al-haiwân. In WZKM 7 (1893), 169-187, 233-247; 8 (1894), 59-73, 290-292; Zoology. Texts and Studies. Collected and Reprinted. III. Ed. Fuat Sezgin. Frankfurt: IGAIW, 2000. S. 93-146.

Vloten, Gerlof van: Ein arabischer Naturphilosoph im 9. Jahrhundert (el-Dschahiz). Mit Zusätzen aus dem Holländischen übertragen von Oskar Rescher. Stuttgart: Heppeler, 1918. [Untersuchung der zoologischen Gedanken des Ǧāḥiẓ im Kitāb al-Ḥayawān.] Rez.: E. Wiedemann: MGMN 19 (1920), 17-18.

Walker, C. T. H.: Jahiz of Basra to al-Fath ibn Khaqan on the ‘Exploits of the Turks and the army of the Khalifate in general’. In: Journal of the Royal Asiatic Society (1915), 631-697.

Wiedemann, Eilhard: Darwinistisches bei Gâḥiẓ. (Beiträge zur Geschichte der Naturwissenschaften. XLVI.) In: SBPMS 47 (1915), 130-131; Aufsätze zur arabischen Wissenschaftsgeschichte. Bd. 2. Hildesheim: Olms, 1970. S. 184-185; Zoology. Texts and Studies. Collected and Reprinted. III. Ed. Fuat Sezgin. Frankfurt: IGAIW, 2000. S. 194-195.

Wiedemann, Eilhard: Zur Lehre von der Generatio spontanea. In: Naturwissenschaftliche Wochenschrift 15 (1916), 279-281; Gesammelte Schriften zur arabisch-islamischen Wissenschaftsgeschichte. Bd. 2. Frankfurt: IGAIW, 1984. S. 827-829; Studies on Zakarīyā’ b. Muḥammad al-Qazwīnī (d. 1283). II. Collected and Reprinted. Ed. Fuat Sezgin. Frankfurt: IGAIW, 1994. S. 193-195.

Yehya Mohamed, Hassan: La théorie de l’Imamat chez Al-Gahiz. In: Études Orientales 1 (1987), 34-48.

Zahniser, A. H. Mathias: Source criticism of the ‘Uthmāniyya of al-Jāḥiẓ. In: Muslim World 80 (1980), 134-141.

Zahniser, M.: Insights from the ‘Uthmāniyya of al-Jāhiz into the religious policy of al-Ma’mūn. In: Muslim World 69 (1979), 8-17.

Zuʿbī, Ziyad al-Ramadan az-: Das Verhältnis von Poesie und Prosa in der arabischen Literaturtheorie des Mittelalters. Berlin: Schwarz, 1987. S. 82.

Zwettler, M.: Abu ʿUthman ʿAmr bin Bahr al-Jahiz (776-869). In: The genius of Arab civilization: source of renaissance. J. R. Hayes, ed. 2nd ed. London: Eurabia, 1983. S. 46-49.

Print Friendly, PDF & Email